- Europa is in de greep van een energiecrisis, sinds Rusland de gastoevoer heeft afgeknepen vanwege de spanningen rond de oorlog in Oekraïne.
- Gas- en stroomprijzen zijn nu minimaal een factor 11 hoger dan in de periode tussen 2010 en 2020.
- De angst dat de energiecrisis zal leiden tot een recessie in Europa, heeft de waarde van de euro doen dalen tot het laagste niveau in 20 jaar tijd.
- Lees ook: Kabinet overweegt om 62 bedrijven de energiecrisis door te loodsen met subsidie, mogelijk ook topvervuiler Tata Steel
Europa bevindt zich midden in een ernstige energiecrisis, nu de prijzen van gas en stroom zijn gestegen tot absurde hoogten.
De prijs van gas – een fossiele brandstof die van vitaal belang is voor de Europese economie – is de afgelopen weken nog verder opgelopen door het afknijpen van de gastoevoer door Rusland, vanwege de spanningen rond de oorlog in Oekraïne.
De stijging van gasprijzen heeft ook de prijs van elektriciteit tot recordhoogte opgedreven, waardoor de bestedingsruimte van consumenten en bedrijven in Europa nog verder onder druk is komen te staan. De Duitse benchmark voor de prijs voor elektriciteit op de groothandelsmarkt, die leidend is binnen Europa, handelt nu meer dan 1.400 procent boven de gemiddelde prijs tussen 2010 en 2020.
Bekijk hieronder drie grafieken die inzicht geven in de omvang van de Europese energiecrisis.
De kern van de energie-ellende in Europa is een gasprijs die maar door blijft stijgen. Deze stijging komt voor een groot deel doordat Rusland de toevoer van gas in de pijplijn naar Duitsland - genaamd Nord Stream 1 - afknijpt tot slechts 20 procent van de capaciteit.
De gasprijs op de groothandelsmarkt piekte deze week op 300 euro per megawattuur, nadat Rusland aankondigde dat het land de pijplijn voor drie dagen zou afsluiten vanwege onderhoudswerkzaamheden.
De prijzen voor Nederlandse TTF gas future zijn nu zo'n 1.200 procent hoger dan het gemiddelde tussen 2010 en 2020.
Gas is essentieel voor de Europese economie. Vóór de oorlog in Oekraïne voorzag de EU 20 procent van haar energiebehoefte met gas. Het wordt gebruikt voor de verwarming van huizen, de opwekking van elektriciteit en in veel industriële processen.
In navolging van de gestegen gasprijzen, is de prijs voor elektriciteit ook sterk gestegen, omdat elektriciteit vaak wordt opgewekt in gascentrales.
De Duitse groothandelsprijs voor elektriciteit voor levering over twaalf maanden, een benchmark is voor de rest van Europa, kwam afgelopen maandag voor het eerst uit boven de 700 euro per megawattuur. De handelsprijzen liggen nu meer dan 1.400 procent hoger dan de gemiddeld prijs in de periode tussen 2010 en 2020.
Volgens valutastrateeg John Hardy van Saxo Bank heeft de nieuwe onderhoudsstop van Nord Stream-1 de prijzen voor gas en elektriciteit opgedreven "tot nog absurdere niveaus dan ze de laatste tijd al waren."
Analisten verwachten nu dat de economie van het eurogebied de komende maanden in een recessie terecht komt, omdat consumenten en bedrijven door de hoge energieprijzen moeten bezuinigen op andere uitgaven.
"We verwachten de grootste krimp in Duitsland en Italië. Dat zijn landen met een grote maakindustrie die sterk afhankelijk is van Russisch gas," schrijft econoom Veronika Roharova van Credit Suisse in een recente analyse.
De waarde van de euro is gezakt tot het laagste niveau in 20 jaar ten opzichte van de Amerikaanse dollar, een teken dat het niet zo goed gaat met de economie op het continent.
De euro is dit jaar zo'n 12 procent in waarde gedaald, en is nu iets minder waard dan een dollar. Begin dit jaar kreeg je voor een euro nog 1,14 dollar. De waarde van de euro bevindt zich nu op het laagste niveau sinds het najaar van 2002.